Modele podstawowe AI. Nowe dylematy platformizacji w gospodarce cyfrowej

Celem książki jest przeanalizowanie relacji władzy w badaniach i rozwoju sztucznej inteligencji (AI). Uwaga autora koncentruje się w szczególności na wpływie modeli podstawowych AI, zwanych także modelami ogólnego przeznaczenia, na władzę rynkową big techów, platformizację w gospodarce cyfrowej, regulację i konkurencję, a także na nowe wyzwaniach dla zarządzania. Wymaga to nowego spojrzenia, reinterpretacji instrumentarium polityki i prawa konkurencji, renesansu koncepcji optymalnej intensywności konkurencji w obszarze „szerokich oligopoli”, syntezy pewnych cech monopoli i oligopoli. Przedstawiona tu hipoteza „moligopolu” zakłada, że big techy współistnieją zarówno jako monopole, jak i firmy oligopolowe, które konkurują ze sobą w środowisku znacznej niepewności i dynamiki gospodarczej, technologii uzupełniających (start-upy) napędzających kooperację z big techami itp.

Big techy wykorzystują swój zbiorowy monopol na moc obliczeniową, dane i wiedzę techniczną, a także na chmury obliczeniowe, wyszukiwarki czy przeglądarki, aby zyskać przewagę w zakresie modeli podstawowych AI. Modele te (rynek upstream) są następnie dostrajane do różnych zastosowań (rynek downstream), co nasila zagrożenia kartelizacją lub koncentracją pionową (wertykalną) i sprzyja platformizacji.

Kluczowe są w szczególności dwa obszary: egzekwowanie polityki konkurencji i dodatkowe obowiązki regulacyjne nałożone w DMA i DSA na dominujących „strażników dostępu”, a w AI Act – na dostawców modeli podstawowych AI.

Ze względu na interdyscyplinarny charakter monografia może zwrócić uwagę szerokiego grona czytelników, choć przede wszystkim jest adresowana do osób zainteresowanych problemami regulacji sztucznej inteligencji.