Rok 1984. Kolorowa klasyka

Niesamowitym jest patrzeć, jak wykreowana przez George'a Orwella wizja antyutopijnego świata urzeczywistnia się na naszych oczach.
Strach, kłamstwo, niewola. Tymi słowami najkrócej można opisać rzeczywistość, w jakiej rozgrywa się "Rok 1984". Jest to świat, gdzie zatrute owoce nieprawdy i obłudy dojrzewają na drzewie posadzonym przez autorytarną władzę i podlewanym propagandą, a kosztujący tych owoców ludzie stają się bezmyślnymi ogrodnikami tegoż drzewa.
Powieść ta to perfekcyjne zobrazowanie totalitarnego systemu rządowego. Tutaj to władza państwa decyduje, co jest prawdą, a co kłamstwem. Jeśli na twoich oczach pracownik rządowy decyduje się popełnić samobójstwo, przystawiwszy sobie pistolet do czoła, a następnego dnia w gazecie czytasz, że ów człowiek zginął w wyniku zamachu terrorystycznego zorganizowanego przez Wroga Publicznego Numer Jeden, to masz OBWOWIĄZEK w to uwierzyć. Inne opcje nie istnieją, a jeśli dalej będziesz w to wątpić - przestaniesz istnieć i ty.
Wizja Orwella jest zatrważająca. I choć niektórzy mogą uznać ją za przesadzoną i niemożliwą do spełnienia, to jednak warto cały czas mieć na uwadze, jak bardzo zbliżamy się do realiów opisanych w "Roku 1984".
Na koniec chciałem jeszcze zwrócić uwagę na stronę graficzną tego wydania. Poza twardą okładką, która bezsprzecznie pozytywnie wpłynie na wytrzymałość książki, Wydawnictwo Greg wzbogaciło powieść pięknymi ilustracjami perfekcyjnie oddającymi mroczny i nieprzyjazny klimat utworu.
W mojej opinii "Rok 1984" to książka, którą powinien przeczytać każdy, kto chce wieść w pełni wolne i świadome życie.

Wymieniając najważniejsze utwory literackie powstałe po II wojnie światowej, nie sposób nie wspomnieć o „Roku 1984” George’a Orwella. Powieść ta, jako najsłynniejsza na świecie antyutopia, na stałe wykształciła w świadomości społeczeństwa wizję autorytarnej tyranii.
Autor prezentuje nam pesymistyczny obraz przepełnionej zepsuciem przyszłości (jest to przyszłość przynajmniej z perspektywy Orwella). Powieść ta to antyutopia w pełnym tego słowa znaczeniu – historia o upadku ludzkości i o jego skutkach. Upadku, z którego nie sposób się podnieść. Świat podzielony jest na trzy mocarstwa: Oceanię, Orientazję i Eurazję, pogrążone w stanie nieustannej wojny. Społeczeństwo podzielone jest na klasy, a nad wszystkimi góruje nieomylny Wielki Brat. Totalitarny system wymaga pełnej kontroli nad obywatelami, dlatego ci są nieustannie obserwowani dzięki specjalnie do tego stworzonym teleekranom. Manipulacje i hipokryzja są wszechobecne i praktykowane przez rządzących.
Wymienione wyżej działania podejmowane są w celu utrzymania społeczeństwa w ryzach oraz zachowania władzy przez Partię. Obywatele są zdegenerowani do tego stopnia, iż nie zauważają kłamstw i sztuczek stosowanych przez rządzących i bardziej ufają słowom polityków niż własnym przekonaniom i wyznawanym wartościom, a tymi, którzy mają odwagę otwarcie sprzeciwić się Wielkiemu Bratu, zajmuje się Milicja Myśli.
Orwell w bardzo przejrzysty i jasny sposób ukazuje nam, jak „od kuchni” wygląda omamianie społeczeństwa oraz przedstawia najbardziej efektywne skutki takowego „prana mózgu”.
Krótka informacja o aspekcie technicznym: książka została wydana w dużym formacie oraz liczy stosunkowo niewielką liczbę stron, co w połączeniu z twardą oprawą (w dotyku przypominającą gumę) nie daje najlepszego efektu – niezbyt wygodnie się to czyta. Papier jest biały i wysokiej jakości, aczkolwiek mieni się, odbijając światło, przez co męczy oczy przy dłuższym czytaniu. Ilustracje określiłbym jako minimalistyczne lub ekspresjonistyczne – nie obrazują szczegółowo bohaterów, miejsc czy zdarzeń; niekiedy ocierają się o abstrakcję.

Dla mnie lektura „1984” była pełna wzlotów i upadków. Były fragmenty, które naprawdę mi się podobały i takie, przez które niezwykle trudno było mi przebrnąć. Niemniej jednak cieszę się, że zdecydowałam się ją przeczytać, dać jej szansę, ponieważ jest to jedna z tych książek, obok których nie wolno przejść obojętnie. Mistrzowska analiza systemu opierającego się na manipulacji, inwigilacji i terrorze.

Po raz pierwszy „Rok 1984” przeczytałam w liceum w ramach lektury obowiązkowej. I to właśnie dzięki niej zainteresowałam się literaturą dystopijną. Po latach wróciłam to tej pozycji i nadal robi ona na mnie niesamowite wrażenie. Oceania to nie jakaś wyimaginowana, odrealniona struktura polityczna, ale wciąż wiszący nad ludźmi scenariusz, który ktoś kiedyś może zrealizować. Przerażająca wizja tego, co się dzieje, gdy do głosu dochodzi władza absolutna.

Cóż mogę powiedzieć o powieści „Rok 1984”, co nie zostało już powiedziane przez wielu znawców, krytyków i miłośników twórczości Orwella przez ostatnie pół wieku. Przerażająca, zaskakująca, koszmarna… to wszystko prawda, szczególnie w obliczu wydarzeń, które niepokojąco bliskie są opisanej przez Orwella wizji. To klasyk, który porywa czytelnika od samego początku i nie odpuszcza nawet po zakończeniu lektury. Dzieło, którego nie wolno pominąć!