Jerzy Vetulani
Jerzy Vetulani
Jerzy Vetulani był wybitnym polskim psychofarmakologiem, neurobiologiem, biochemikiem, profesorem nauk przyrodniczych, członkiem Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności. Przez większość życia zawodowego związany z Instytutem Farmakologii Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. Wykładowca akademicki i popularyzator nauki. Autor wielu cenionych książek i kilkuset prac badawczych o międzynarodowym zasięgu, w których poruszał zagadnienia związane z ludzkim mózgiem, pamięcią, uzależnieniami, zaburzeniami psychicznymi. Jeden z najczęściej cytowanych polskich naukowców w dziedzinie biomedycyny.
Jerzy Vetulani urodził się 21 stycznia 1936 roku w Krakowie. Jego dzieciństwo przypadło na okres drugiej wojny światowej, był wychowywany w poczuciu wartości patriotycznych i religijnych. Już we wczesnym wieku interesował się przyrodą i książkami popularnonaukowymi, a lata okupacji wspominał jako eksplorowanie otaczającego świata, bez poczucia "wojennej grozy". Edukację pobierał w domu, następnie w Szkole Ćwiczeń przy Państwowym Pedagogium w Krakowie, IV Państwowym Liceum im. Henryka Sienkiewicza, Liceum Ogólnokształcącym im. Bartłomieja Nowodworskiego - świadectwo dojrzałości uzyskał w 1952 roku, z wyróżnieniem.
Podjął studia biologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim ze specjalnością w fizjologii zwierząt. Pracował jako wolontariusz w Zakładzie Farmakologii PAN, gdzie został zatrudniony po obronie pracy magisterskiej - z tą jednostką był związany przez całe swoje życie. W latach 50. miał też miejsce inny interesujący epizod z jego życia - mianowicie był wśród założycieli Piwnicy pod Baranami, przyjaźnił się z Piotrem Skrzyneckim, udzielał się jako szyderczy i uszczypliwy konferansjer.
Przede wszystkim jednak Jerzy Vetulani był wybitnym farmakologiem, biochemikiem i neurobiologiem, który osiągnął światowy rozgłos i międzynarodowe uznanie - i to w czasach, gdy nauka w Polsce znajdowała się w głębokiej recesji. Szczególne osiągnięcia odnotował w wyjaśnianiu mechanizmów działania leków psychotropowych i neurobiologicznego podłoża uzależnień od substancji psychoaktywnych. Zasłynął między innymi jako twórca teorii dotyczącej terapii depresji oraz badacz mechanizmów działań elektrowstrząsów - i wielu innych zagadnień.
Autor i współautor takich książek, jak "Sen Alicji, czyli jak działa mózg", "Neuroerotyka. Rozmowy o seksi i nie tylko", "Mózg: fascynacje, problemy, tajemnice", "Ćwiczenia duszy, rozciąganie mózgu", "Piękno neurobiologii" - i wielu innych.