Doktryny wojenne, czyli wojna jako konfrontacja zbiorowych woli i intelektów
Doktrynę wojenną, można rozumieć jako przyjęte poglądy na sposób, w jaki siły zbrojne walczą lub planują walczyć w czasie wojny. Wbrew potocznym opiniom wojna jest nie tylko fizycznym starciem dwóch uzbrojonych grup ludzi, ale przede wszystkim konfrontacją dwóch zbiorowych woli i intelektów. I z tą właśnie intencją, Łukasz Przybyło, zbudował interesujący, oryginalny fundament metodologiczny swoich rozważań. Praca obejmuje omówienie pięciu przypadków wypracowania oraz wdrożenia doktryny, w różnych ustrojach społecznych i modelach sił zbrojnych. Aby rozważania swoje przedstawić w atrakcyjny dla czytelnika sposób, autor zdecydował się podejść do doktryny w sposób analityczno-problemowy. W konsekwencji stanowi ona zerwanie z powszechnym w polskiej literaturze „kronikarsko-opisowym” podejściem do myśli wojskowej. Zaniedbania strategii na polu przygotowań wojennych to recepta na przegranie wojny jeszcze przed jej rozpoczęciem Badaniu, pod kątem użytych modeli doktrynalnych, poddane zostały doświadczenia historyczne z ostatnich 150 lat. Zważywszy na ilość konfliktów zbrojnych i bogactwo użytych doktryn, jest to w opinii autora, doskonała podstawa do analizy ich skuteczności i wiarygodności na polu walki. Jednak to nie tylko rozważenia teoretyczne, ale też głębokie przeświadczenie, że studia nad doktrynami powinny pozwolić na stworzenie teoretycznego modelu tworzenia, wdrażania i oceny wiarygodności. Wreszcie w zamyśle autora, może to być fundamentem do dalszych badań i analiz wspomagających formułowanie i reformowanie doktryny obronnej Polski. W rezultacie takiego podejścia można uniknąć błędów popełnionych w przeszłości przez nasz czy inne narody. Iście profetyczne spojrzenie na ten problem dał ppłk dypl. Stefan Mossor w swojej pracy wydanej tuż przed wybuchem II wojny światowej:
Można śmiało powiedzieć, że zaniedbania strategii na niezmiernie obecnie trudnym polu przygotowań wojennych mogą doprowadzić do przegrania wojny jeszcze w czasie pokoju, przed jej rozpoczęciem.
Pięć modelowych przykładów doktryn i ich użycia
Obszarem badań dla niniejszej pracy są konflikty zbrojne XIX i XX w. zamykające się w latach 1861–1991. Nagromadzenie wojen w wyżej wymienionym okresie zmusza jednak do wyboru tylko niektórych z nich, najbardziej charakterystycznych dla tematu badań. Nie tylko ilość wojen, ale też bogactwo użytych doktryn w badanym okresie pozwoliło autorowi wybrać najlepsze przykłady do omówienia. Aby uczynić wykład przejrzystym, każdy z wybranych przykładów historycznych zostanie opisany w oddzielnym rozdziale:
Początkowy okres I wojny światowej – rok 1914
Rewolucja doktrynalna na froncie zachodnim w latach 1917–1918
Doktryny Francji i Niemiec w okresie 1919–1940
Wojna Jom Kippur w 1973 r.
I wojna w Zatoce Perskiej w 1991 r.
