"Niech sobie nie myślą, że jesteśmy kolaborantami. Protektorat Czech i Moraw 1939-1945" to kontynuacja książki "Kiedy wybuchnie wojna? 1938. Studium kryzysu", autorstwa Piotra M. Majewskiego.
Książka opowiada o mało w Polsce znanym czasie w historii naszych południowych sąsiadów. Protektorat Czech i Moraw był autonomiczną jednostką administracyjną, którą w marcu 1939 roku utworzyła III Rzesza. W skład Protektoratu wchodziły te części Czech, Moraw i Śląska Czeskiego, które nie zostały włączone do Niemiec na mocy układu monachijskiego.
Protektorat Czech i Moraw miał własny samorząd (prezydentem rządu był Emil Hacha, przed wojną prezydent Czechosłowacji), choć władze niemieckie zachowały prawo do zawieszania przepisów, wprowadzanych przez Czechów. Z biegiem czasu autonomię ograniczano przez coraz większą obecność gestapo, represje rdzennej ludności (między innymi zakazy używania języka czeskiego w oficjalnych sytuacjach i w dokumentach) czy prowadzenie gospodarki rabunkowej złóż i przemysłu na ziemiach Protektoratu.
"Niech sobie nie myślą, że jesteśmy kolaborantami" to zdanie przypisywane jest premierowi utworzonego przez Hitlera Protektoratu. Choć sądzi się powszechnie, że nie jest prawdziwe, to jednak doskonale oddaje dylematy mieszkańców okupowanych terytoriów Czech i Moraw. Mogli poddać się współpracy z III Rzeszą lub, kierując patriotyzmem, walczyć do utraty tchu. Zdecydowali się pójść na współpracę, jednak nie przypuszczali, że protektorat okaże się niewolą.
Książka Piotra M. Majewskiego, jednego z najwybitniejszych polskich badaczy historii ziem czeskich pokazuje, jak bardzo mylimy się sądząc, że – w przeciwieństwie do Polski – Czechy wyszły z II wojny światowej nienaruszone. Pokazuje dzieje społeczne, obyczajowe, polityczne Protektoratu Czech i Moraw, kulisy gier, które prowadzili politycy, chcący utrzymać jedność państwa, które nie miało środków ani możliwości, by przeciwstawić się okupantowi.
Liczące sobie ponad 500 stron opracowanie historyczne wciąga, niczym najlepsza powieść. Całość podzielona jest na krótkie rozdziały, które zostawiają czytelnika z dużą ilością materiału do przemyślenia.
Książka "Niech sobie nie myślą, że jesteśmy kolaborantami. Protektorat Czech i Moraw 1939-1945" została opublikowana przez Wydawnictwo Krytyki Politycznej, które powstało w 2007 roku z myślą o ożywieniu tradycji polskiej inteligencji zaangażowanej. Wydawnictwo publikuje książki z dziedziny filozofii, ekonomii, historii, socjologii politycznej, teorii kultury i sztuki oraz książki dla dzieci i młodzieży.
Paweł M. Majewski jest historykiem dziejów najnowszych. W latach 2009-17 był zastępcą dyrektora Muzeum II Wojny Światowej, obecnie pracuje w Instytucie Historycznym UW. Jest specjalistą historii Czechosłowacji oraz stosunków czesko-niemieckich w XX w. Jego poprzednia książka została nominowana do Literackiej Nagrody Nike i zdobyła Nagrodę Klio.
