„Kamienie na szaniec” – streszczenie szczegółowe i opracowanie

Trzej młodzi harcerze, Alek, Rudy i Zośka, stają się symbolami niezłomnego patriotyzmu w powieści Aleksandra Kamińskiego „Kamienie na szaniec”, dokumentującej ich heroiczny opór przeciwko niemieckiemu okupantowi w Warszawie podczas II wojny światowej. Poświęcając życie dla ojczyzny, ich losy ukazują dramatyzm wojennych realiów i wartość przyjaźni.

Kamienie na szaniec – streszczenie książki Aleksandra Kamińskiego

Kamienie na szaniec to powieść autorstwa Aleksandra Kamińskiego, która opisuje losy trzech młodych harcerzy: Alka, Rudego i Zośki. Akcja rozgrywa się w trakcie II wojny światowej w Warszawie, okupowanej przez Niemców. Początkowo bohaterowie są uczniami gimnazjum, lecz z biegiem czasu dołączają do konspiracyjnej organizacji Szare Szeregi.

Książka przedstawia ich dojrzewanie oraz przemianę, a także walkę o wolność ojczyzny. Młodzi bohaterowie angażują się w działalność konspiracyjną, przeprowadzając różnorodne akcje sabotażowe przeciwko niemieckiemu okupantowi. Ich czyny są pełne odwagi i poświęcenia, stając się symbolem patriotyzmu oraz heroizmu.

Jednym z kluczowych momentów jest aresztowanie Rudego przez Gestapo. Jego przyjaciele podejmują desperacką próbę odbicia go podczas akcji pod Arsenałem. Niestety, Rudy umiera z powodu odniesionych ran, a następnie ginie również Alek. Tylko Zośka przetrwa te dramatyczne wydarzenia.

Kamienie na szaniec to hołd dla młodzieży tamtych czasów, która nie wahała się ponieść najwyższej ofiary za wolność Polski. Powieść stanowi literaturę faktu i jest lekturą szkolną, uczącą wartości takich jak przyjaźń oraz patriotyzm nawet w najtrudniejszych chwilach.

Główna tematyka i kontekst historyczny

Kamienie na szaniec to opowieść o bohaterskiej walce młodych harcerzy z niemieckimi okupantami podczas II wojny światowej. Młodzi patrioci angażują się w działalność konspiracyjną w okupowanej Warszawie, działając energicznie w Szarych Szeregach oraz innych organizacjach podziemnych. Poruszają przy tym istotne kwestie etyczne, takie jak poświęcenie i niezłomność.

Fabuła książki rozgrywa się w czasach niemieckiej okupacji Polski. Młodzież polska odważnie stawia czoła okrutnemu reżimowi hitlerowskiemu, uczestnicząc w różnorodnych formach oporu – od działań sabotażowych po akcje dywersyjne. W takim środowisku dorastają bohaterowie: Alek, Rudy i Zośka, którzy stają się symbolami walki o wolność kraju.

Kim są główni bohaterowie 'Kamieni na szaniec’?

W Kamieniach na szaniec poznajemy trzech młodych harcerzy: Alka, Rudego i Zośkę. Każdy z nich posiada unikalne cechy, które czynią ich niezapomnianymi postaciami. Alek, czyli Maciej Aleksy Dawidowski, wyróżnia się spokojem i męstwem, co szczególnie ujawnia się w trudnych momentach.

Rudy, noszący prawdziwe imię Jan Bytnar, charakteryzuje się bystrością umysłu oraz wrażliwością. To właśnie jego błyskotliwość i empatia często sprawiają, że staje się mózgiem akcji planowanych przez przyjaciół. Natomiast Tadeusz Zawadzki, znany jako Zośka, imponuje swoją organizacyjnością oraz naturalnym talentem do przewodzenia. Jego energia i stanowczość inspirują otoczenie.

Razem ci trzej przyjaciele są symbolem młodzieży tamtej epoki – odważnej i gotowej do poświęceń dla ojczyzny. Ich wspólne wartości oraz nieustająca przyjaźń pozwalają przetrwać najtrudniejsze chwile wojny w Warszawie. Każdy z nich reprezentuje różne aspekty postawy patriotycznej – męstwo Alka, inteligencja Rudego oraz organizacja Zośki tworzą pełny obraz heroizmu młodych Polaków podczas II wojny światowej.

Jakie znaczenie miało harcerstwo w 'Kamieniach na szaniec’?

Harcerstwo odegrało kluczową rolę w życiu Alka, Rudego i Zośki, bohaterów powieści Kamienie na szaniec. Jako członkowie grupy Buków zdobyli niezbędne umiejętności, które stały się fundamentem ich działalności konspiracyjnej. Dzięki harcerstwu nauczyli się dyscypliny, odpowiedzialności oraz współpracy zespołowej, co okazało się niezwykle cenne w trudnych latach okupacji.

Dzięki patriotycznemu wychowaniu w harcerstwie byli gotowi walczyć o wolność ojczyzny. Przynależność do Buków ukształtowała ich moralne i ideowe przekonania. To właśnie z tej grupy wywodzi się oddział Szarych Szeregów, gdzie przeszli szkolenie wojskowe przygotowujące do akcji sabotażowych i zbrojnych przeciwko niemieckim okupantom.

Doświadczenia zdobyte podczas harcerskiej przygody pozwoliły im efektywnie stawić czoła przeciwnikowi w czasie II wojny światowej. Harcerstwo kształtowało ich postawy oraz inspirowało do działania zgodnego z najwyższymi wartościami patriotycznymi. Ta determinacja była widoczna w ich poświęceniu i odwadze.

Jak wyglądała działalność konspiracyjna bohaterów?

Bohaterowie książki „Kamienie na szaniec” odegrali kluczową rolę w walce z niemieckim okupantem podczas II wojny światowej, skupiając się na działaniach konspiracyjnych. Ich zadaniem był przede wszystkim Mały Sabotaż, który obejmował różnorodne akcje psychologiczne i propagandowe. Przykładowo, zajmowali się zrywaniem niemieckich plakatów oraz malowaniem symboli Polski Walczącej. Dzięki temu starali się osłabić morale przeciwnika i wzmacniać ducha oporu wśród rodaków.

Oprócz tego bohaterowie aktywnie uczestniczyli w kolportażu prasy podziemnej, co pozwalało na szerzenie informacji o sytuacji politycznej i umacnianie społecznego oporu. Początkowo współpracowali z organizacją PLAN, jedną z pierwszych grup konspiracyjnych w Polsce. Następnie działali w ramach Szarych Szeregów – młodzieżowej organizacji harcerskiej zaangażowanej w walkę z okupantem.

Ich odwaga i determinacja stały się przykładem dla innych młodych patriotów gotowych do poświęceń dla kraju. Akcje konspiracyjne tych bohaterów nie tylko uosabiały ruch oporu, ale również inspirowały kolejne pokolenia do refleksji nad istotą wolności i patriotyzmu.

Jakie wydarzenia są kluczowe w 'Kamieniach na szaniec’?

W powieści Kamienie na szaniec znajdziemy kilka kluczowych wydarzeń, które mają ogromne znaczenie dla całej historii. Ukazują one zarówno dramatyzm, jak i odwagę młodych harcerzy. Jednym z takich momentów jest akcja pod Arsenałem, której celem było uratowanie Rudego z rąk gestapo. Brawurowa operacja zakończyła się powodzeniem, chociaż uczestnicy doznali ciężkich obrażeń. To świadczy o ich ofiarności oraz niezłomnej determinacji.

Kolejnym przełomowym wydarzeniem jest śmierć Alka i Rudego, którzy zmarli tego samego dnia na skutek odniesionych ran. Podkreśla to tragizm wojny i poświęcenie młodych ludzi w imię ojczyzny. Ta tragedia wstrząsnęła konspiratorami i stała się symbolem prawdziwego męstwa.

Ostatnim istotnym momentem jest śmierć Zośki podczas likwidacji niemieckiego posterunku. Jego odwaga była niepodważalna aż do ostatnich chwil życia, a jego śmierć zamyka tragiczny rozdział losów trzech przyjaciół. Te wydarzenia razem tworzą obraz trudnych czasów wojennych, kiedy bohaterowie musieli zmierzyć się z ogromnymi wyzwaniami i wykazać niezwykłą siłę charakteru.

„Kamienie na Szaniec” – Streszczenie szczegółowe

1. Plan wydarzeń

• Lato 1939 roku – Młodzi harcerze z 23 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej im. Bolesława Chrobrego, nazywanej „Bukami”, w tym Tadeusz Zawadzki ps. „Zośka”, Jan Bytnar ps. „Rudy” oraz Aleksy Dawidowski ps. „Alek”, cieszą się ostatnimi beztroskimi chwilami przed maturą, planując wspólną przyszłość.
• Wrzesień 1939 roku – Wybucha II wojna światowa. Chłopcy wraz z drużynowym Leszkiem Domańskim ps. „Zeus” ewakuują się na wschód, lecz po inwazji sowieckiej wracają do zniszczonej Warszawy.
• 1940 rok – Ojciec Alka zostaje aresztowany i rozstrzelany w Palmirach. Bohaterowie angażują się w działania propagandowe organizacji PLAN, a następnie, rozczarowani jej nieskutecznością, poszukują nowych form oporu, jednocześnie pracując zarobkowo i kontynuując edukację na tajnych kompletach oraz w Szkole Budowy Maszyn im. Wawelberga.
• Marzec 1941 roku – Chłopcy dołączają do „Wawra”, organizacji zajmującej się Małym Sabotażem. Biorą udział w akcjach wybijania szyb, malowania haseł, rysowania żółwi i kotwic, a także w słynnej akcji Alka usunięcia niemieckiej tablicy z pomnika Mikołaja Kopernika.
• 1942/1943 rok – Klęski Niemców na frontach wschodnim i afrykańskim prowadzą do eskalacji walki. Harcerze zostają włączeni w struktury Kedywu i Grup Szturmowych, rozpoczynają szkolenie wojskowe i biorą udział w pierwszych akcjach dywersyjnych, takich jak wysadzenie pociągów pod Kraśnikiem.
• Styczeń 1943 roku – Alek i Rudy w brawurowy sposób unikają aresztowania podczas masowej łapanki. Chłopcy stają przed moralnymi dylematami związanymi z koniecznością zabijania.
• 23 marca 1943 roku – Na skutek donosu Rudy zostaje aresztowany przez gestapo i brutalnie torturowany na Szucha.
• 26 marca 1943 roku – Pod dowództwem „Orszy”, przyjaciele przeprowadzają udaną Akcję pod Arsenałem, odbijając Rudego i 25 innych więźniów. W jej trakcie Alek zostaje ciężko ranny.
• 26 marca 1943 roku – Rudy i Alek umierają tego samego dnia od odniesionych ran. Ich śmierć jest ogromnym ciosem dla Zośki, który przechodzi głęboki kryzys, lecz za namową ojca spisuje wspomnienia o Rudym, zatytułowane „Kamienie rzucane na szaniec”.
• Maj 1943 roku – Zośka, odznaczony Krzyżem Walecznych, dowodzi udaną akcją odbicia 49 więźniów z transportu kolejowego pod Celestynowem.
• Lato 1943 roku – Kontynuacja akcji dywersyjnych, w tym tragiczna wyprawa pod Czarnocinem, gdzie giną kolejni towarzysze, oraz incydent z „Czerwonym Fordem”.
• Sierpień 1943 roku – Podczas akcji likwidacji posterunku żandarmerii w Sieczychach, Zośka zostaje śmiertelnie ranny i umiera na miejscu, jako ostatni z trójki przyjaciół.

2. Czas i miejsce akcji

Opisywane wydarzenia obejmują kluczowy, dramatyczny okres II wojny światowej, rozciągający się od beztroskiego czerwca 1939 roku, tuż przed wybuchem konfliktu, aż do tragicznego sierpnia 1943 roku, kiedy to ginie ostatni z trzech głównych bohaterów. Główną sceną akcji jest Warszawa, miasto symbolizujące początkowo przedwojenną swobodę, a następnie brutalne realia okupacji niemieckiej, będące areną zarówno cywilnego oporu, jak i zbrojnej walki. Poza stolicą, losy bohaterów splatają się z takimi miejscami jak Palmiry, gdzie dokonywano masowych egzekucji, ponura Aleja Szucha – siedziba gestapo i miejsce tortur, czy więzienie na Pawiaku. Brawurowe akcje odbicia więźniów miały miejsce pod Arsenałem Warszawskim oraz pod Celestynowem. Dalsze działania dywersyjne i tragiczne straty miały miejsce w rejonach Sieczych i Czarnocina, a także w rozległych lasach i na terenach wiejskich, które służyły jako miejsca szkoleń, schronienia i planowania konspiracyjnych operacji.

3. Charakterystyka bohaterów

• Tadeusz Zawadzki ps. „Zośka”: Postać o delikatnej, niemal dziewczęcej urodzie, której zawdzięczał swój pseudonim. Odznaczał się niezwykłymi zdolnościami organizacyjnymi i przywódczymi, przejawiając od wczesnej młodości wielką odpowiedzialność za swoich kolegów z „Buków”. Był człowiekiem inteligentnym, pełnym wrażliwości, ale jednocześnie upartym i ambitnym, co pomagało mu w kierowaniu drużyną. Silnie związany z rodziną, szczególnie z matką. Po śmierci przyjaciół doświadczył głębokiego kryzysu psychicznego, z którego wyszedł silniejszy, znajdując ukojenie w pisaniu wspomnień. Zginął jako ostatni z trójki, dowodząc akcją w Sieczychach.
• Jan Bytnar ps. „Rudy”: Indywidualista o rudych włosach i piegowatej twarzy, niezwykle inteligentny i skłonny do refleksji. Posiadał nieprzeciętne uzdolnienia artystyczne i techniczne, co wykorzystywał do tworzenia innowacyjnych narzędzi sabotażowych. Jego postać symbolizuje wewnętrzne dojrzewanie i hartowanie charakteru w obliczu wojennej rzeczywistości. Aresztowany i poddany potwornym torturom, wykazał się niezwykłą odwagą i lojalnością, nie zdradzając żadnych informacji. Zmarł w wyniku ran odniesionych podczas przesłuchań, niedługo po odbiciu z rąk gestapo.
• Aleksy Dawidowski ps. „Alek”: Wysoki, szczupły, pełen energii i nieprzeciętnych pomysłów. Jego otwarta i bezpośrednia natura sprawiała, że był bardzo lubiany przez kolegów. Wyróżniał się odwagą w akcjach Małego Sabotażu, czego dowodem było brawurowe usunięcie niemieckiej tablicy z pomnika Mikołaja Kopernika. Miał jednak trudności z pogodzeniem się z brutalnością wojny i koniecznością zabijania drugiego człowieka. Został ciężko ranny podczas Akcji pod Arsenałem i zmarł tego samego dnia co Rudy.
• Leszek Domański ps. „Zeus”: Doświadczony harcmistrz, pełniący rolę mentora, opiekuna i przyjaciela dla młodych harcerzy z „Buków”. To on kształtował ich charaktery i wartości, przygotowując do życia w wolnej Polsce, a następnie wspierał w trudnych czasach okupacji.

4. Problematyka

• Konieczność podjęcia walki z okupantem: Głównym problemem jest wybór między bierną postawą a aktywnym oporem w obliczu totalitarnego zagrożenia, zmuszający młodych ludzi do rezygnacji z młodości na rzecz walki o wolność.
• Moralne dylematy wojny: Powieść ukazuje trudności w pogodzeniu się z przemocą, koniecznością zabijania i okrucieństwem, co szczególnie dotykało Alka, ale w różnym stopniu wpływało na każdego z bohaterów.
• Cena wolności i poświęcenia: Problemem jest ogrom ludzkich ofiar, jakie muszą być poniesione w walce o niepodległość, oraz pytanie o granice heroizmu i możliwości wytrwania w obliczu cierpienia.
• Rola przyjaźni i braterstwa w obliczu zagrożenia: Utwór analizuje, jak głębokie więzi międzyludzkie stają się fundamentem siły i wsparcia w ekstremalnych warunkach wojennych, ale także jak bolesna jest strata bliskich.
• Dojrzewanie w nienormalnych warunkach: Pokazuje problematykę przyspieszonego dojrzewania młodych ludzi, którzy zamiast beztroskiej młodości, muszą mierzyć się z odpowiedzialnością, strachem i traumą.

5. Kluczowe wątki

• Wątek dojrzewania młodych harcerzy: Śledzimy transformację beztroskich nastolatków w świadomych i odważnych żołnierzy podziemia, którzy zmuszeni są przyjmować coraz bardziej odpowiedzialne role.
• Wątek ewolucji form oporu: Od symbolicznych działań Małego Sabotażu, mających na celu utrzymanie ducha narodu, po coraz bardziej niebezpieczne i krwawe akcje dywersyjne i zbrojne.
• Wątek braterstwa i przyjaźni: Centralnym elementem jest niezwykła więź między Alkiem, Rudym i Zośką, która jest dla nich źródłem siły, wsparcia, ale także niewyobrażalnego bólu po stracie każdego z nich.
• Wątek poświęcenia dla ojczyzny: Historia ukazuje postawę bezkompromisowego poświęcenia życia i młodości dla wolności Polski, zakończoną tragiczną śmiercią wszystkich głównych bohaterów.
• Wątek heroizmu i ludzkiej godności: Pomimo tortur i zagrożenia śmiercią, bohaterowie zachowują honor, lojalność i wewnętrzną siłę, stając się symbolami niezłomnej postawy Polaków w obliczu okupacji.

6. Motywy

• Przyjaźń i braterstwo: Głębokie relacje między Alkiem, Rudym i Zośką, budowane na wzajemnym zaufaniu, wsparciu i wspólnych wartościach, stanowiące serce opowieści.
• Patriotyzm i walka o wolność: Nadrzędna wartość, która motywuje bohaterów do bezkompromisowego oporu przeciwko okupantowi, kosztem własnego życia i szczęścia.
• Dojrzewanie i przemiana: Ewolucja młodych ludzi, którzy w obliczu wojny zmuszeni są szybko dorosnąć, podejmować trudne decyzje i mierzyć się z okrucieństwem świata.
• Ofiara i śmierć: Motyw nierozerwalnie związany z walką, ukazujący najwyższą cenę, jaką bohaterowie płacą za wolność, oraz wpływ tych strat na ich bliskich i towarzyszy.
• Honor i godność: Postawa bohaterów, którzy mimo tortur i presji, odmawiają zdrady i zachowują wewnętrzną niezłomność, stając się przykładem heroizmu.
• Mały Sabotaż i Dywersja: Dwie główne formy oporu, symbolizujące stopniową eskalację walki, od symbolicznych działań propagandowych po zbrojne akcje bojowe.
• Pamięć: Powieść jest hołdem złożonym poległym, mającym na celu utrwalenie ich czynów i pamięci o ich poświęceniu dla przyszłych pokoleń.

7. Streszczenie szczegółowe utworu

Powieść Aleksandra Kamińskiego pt. „Kamienie na Szaniec” to wstrząsająca relacja z czasów II wojny światowej, opowiadająca o losach trójki młodych harcerzy: Tadeusza Zawadzkiego ps. „Zośka”, Jana Bytnara ps. „Rudy” oraz Aleksieja Dawidowskiego ps. „Alek”. Stanowią oni symbol heroicznej młodzieży z 23 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej im. Bolesława Chrobrego, zwanej „Bukami”, która z beztroskich nastolatków przeobraziła się w świadomych bojowników o wolność. Akcja rozpoczyna się w idyllicznych dniach lata 1939 roku, gdy przyjaciele, tuż po zdanej maturze, snują plany na przyszłość w wolnej Polsce, aktywnie działając pod okiem drużynowego Leszka Domańskiego ps. „Zeus”. Ich sielankę brutalnie przerywa jednak wybuch II wojny światowej we wrześniu 1939 roku.

Początek okupacji niemieckiej to czas chaosu i dramatycznych decyzji. Harcerze wraz z „Zeusem” ewakuują się na wschód, doświadczając bombardowań i pomagając rannym pod Dębem Wielkim. Szybko jednak uświadamiają sobie bezsensowność ucieczki w obliczu inwazji sowieckiej i wracają do zrujnowanej Warszawy. Pierwsze straty są osobistym impulsem do walki: w 1940 roku ojciec Alka zostaje aresztowany i rozstrzelany w Palmirach. Chłopcy angażują się początkowo w lewicową organizację PLAN, przeprowadzając akcje propagandowe, takie jak zaklejanie niemieckich plakatów czy wrzucanie gazu do kin. Z czasem, widząc ich ograniczoną skuteczność, zaczynają szukać nowych dróg oporu. W obliczu trudnej sytuacji materialnej zmuszeni są podejmować różne prace zarobkowe – Alek pracuje jako szklarz, Rudy jeździ rikszą, Zośka produkuje marmoladę – by wspierać rodziny. Nie rezygnują jednak z rozwoju intelektualnego, uczęszczając na tajne komplety i do Szkoły Budowy Maszyn im. Wawelberga.

Przełom następuje w marcu 1941 roku, kiedy to dołączają do organizacji „Wawer”, specjalizującej się w Małym Sabotażu. Ich działania stają się coraz śmielsze i bardziej pomysłowe. Alek wyróżnia się wybijaniem szyb fotografom wystawiającym zdjęcia niemieckich żołnierzy, a Rudy jest mistrzem w malowaniu na murach haseł „Tylko świnie siedzą w kinie”, zniechęcających Polaków do oglądania niemieckiej propagandy. Przeprowadzają akcje przeciw restauratorowi Paprockiemu, który pośredniczył w prenumeracie niemieckich czasopism. Na murach pojawiają się żółwie, symbolizujące spowolnioną pracę na rzecz okupanta, oraz sprytnie przemalowane niemieckie hasła propagandowe, np. „Deutschland siegt an Allen Fronten” staje się „Deutschland liegt an Allen Fronten”. Jedną z najbardziej znanych akcji jest usunięcie przez Alka niemieckiej tablicy z pomnika Mikołaja Kopernika w lutym 1942 roku, co wywołało wściekłą reakcję Niemców i odwet w postaci usunięcia pomnika Kilińskiego. Alek odpowiada na to, malując na murze „Ludu Warszawy – jam tu! Jan Kiliński” w miejscu przechowywania pomnika. Kotwica, symbol Polski Walczącej, staje się kluczowym elementem propagandy, a Rudy, zafascynowany techniką, tworzy narzędzia do jej szybkiego malowania, odważnie umieszczając ją nawet na Pomniku Lotnika. Zośka, dzięki swoim zdolnościom organizacyjnym, zostaje komendantem jednego z rejonów „Wawra” i szkoli młodszych harcerzy. Niestety, działania te niosą ze sobą także straty – aresztowanie i wywiezienie do Oświęcimia przyjaciela Zośki, Jacka Tabęckiego, jest bolesnym doświadczeniem dla całej grupy.

Przełom 1942/1943 roku, naznaczony klęskami Niemców na frontach wschodnim i afrykańskim, zwiastuje eskalację walki. Harcerze „Buków” zostają włączeni w struktury Kedywu i Grup Szturmowych, rozpoczynając intensywne szkolenie wojskowe i otrzymując broń. Rozpoczynają się akcje dywersyjne, takie jak wysadzenie niemieckich pociągów pod Kraśnikiem w noc sylwestrową 1942/1943. W styczniu 1943 roku, podczas wielkiej łapanki, Alek zostaje aresztowany, ale brawurowo ucieka, wyskakując z samochodu. Rudy również unika schwytania, zjeżdżając po sznurze z okna mieszkania. Chłopcy stają przed coraz trudniejszymi dylematami moralnymi: Rudy staje się bardziej zdeterminowany, zabijając niemieckiego oficera SS, podczas gdy Alek głęboko przeżywa konieczność odbierania życia drugiemu człowiekowi.

Momentem kulminacyjnym jest aresztowanie Rudego 23 marca 1943 roku, na skutek donosu i informacji uzyskanych od aresztowanego wcześniej Heńka. Rudy jest brutalnie torturowany na Szucha, lecz mimo niewyobrażalnego bólu nie zdradza swoich towarzyszy. Przyjaciele, z Zośką na czele, pod dowództwem „Orszy” (komendanta warszawskich Szarych Szeregów), organizują brawurową akcję odbicia Rudego. 26 marca 1943 roku, na ulicy Długiej, w pobliżu Arsenału Warszawskiego, dochodzi do zaciekłej strzelaniny z gestapo. Akcja kończy się sukcesem – Rudy i 25 innych więźniów zostaje odbitych. Niestety, w trakcie walki Alek zostaje ciężko ranny. Tragedia osiąga swój punkt kulminacyjny, gdy Rudy i Alek umierają tego samego dnia od odniesionych ran. Ich śmierć jest druzgocąca dla grupy, lecz jednocześnie wzmaga wolę walki. W odwecie, Kierownictwo Walki Konspiracyjnej wydaje wyroki śmierci na gestapowców odpowiedzialnych za tortury Rudego – Schultza i Langego.

Śmierć przyjaciół rzuca Zośkę w głęboki kryzys psychiczny. Za namową ojca wyjeżdża na wieś, gdzie spisuje wspomnienia o Rudym, zatytułowane „Kamienie rzucane na szaniec”, co pomaga mu uporać się z traumą. Po powrocie do Warszawy, Zośka zostaje odznaczony Krzyżem Walecznych, a pośmiertnie Alek otrzymuje Krzyż Virtuti Militari, a Rudy Krzyż Walecznych. W maju 1943 roku Zośka dowodzi kolejną śmiałą akcją – odbiciem 49 więźniów przewożonych pociągiem z Majdanka do Oświęcimia pod Celestynowem. Akcja kończy się pełnym sukcesem, co potwierdza jego niezwykłe zdolności dowódcze i odporność psychiczną, mimo niedawnych strat.

Lato 1943 roku to czas nasilenia działań dywersyjnych. Harcerze kontynuują walkę. W jednej z akcji dochodzi do pomyłki, gdzie zamiast materiałów wybuchowych do samochodu zostają załadowane beczki z czerwoną farbą, co nadaje pojazdowi miano „Czerwonego Forda”. Niestety, wojna wciąż zbiera krwawe żniwo. Jedną z najbardziej tragicznych jest wyprawa pod Czarnocinem, mająca na celu wysadzenie mostu. Akcja naznaczona jest pechem i ofiarami; giną kolejni bliscy Zośce towarzysze, m.in. Oracz (Tadeusz Mirowski), Felek Pendelski i Andrzej Zawadowski-Gruby. Sam Zośka zostaje aresztowany na ulicach Powiśla, lecz dzięki znajomościom „Wesołego” (Zygmunt Kaczyński), szybko udaje się go uwolnić z Szucha. To doświadczenie uświadamia mu wagę wsparcia dla rodzin uwięzionych. W tym trudnym czasie Zośka wraca do idei samokształcenia, organizując tajne komplety gimnazjalne i licealne dla harcerzy, angażując nauczycieli z gimnazjum im. Stefana Batorego. Ostatecznie, w sierpniu 1943 roku, podczas akcji likwidacji niemieckich posterunków żandarmerii, oddział Zośki atakuje posterunek we wsi Sieczychy. Zośka, jako pierwszy wdziera się do środka i zostaje śmiertelnie ranny. Umiera na miejscu, dołączając do swoich przyjaciół, Alka i Rudego, jako symbol najwyższego poświęcenia dla ojczyzny. „Kamienie na Szaniec” to nie tylko opis heroicznych czynów, ale przede wszystkim poruszający portret młodych ludzi, którzy w obliczu ekstremalnych wyzwań dojrzewają, walczą i poświęcają swoje życie w imię wolności i wartości, w które głęboko wierzyli.

Monika

Poznajcie Monię – pasjonatkę literatury, która zaczytuje się w kryminałach, biografiach i powieściach obyczajowych. Dobra książka to dla niej najlepszy sposób na wieczorny relaks, choć równie chętnie spędza czas przy emocjonujących filmach, zwłaszcza tych, które trzymają w napięciu do ostatniej chwili.
Kiedy nie oddaje się czytaniu, wyrusza na górskie szlaki, realizując swoją pasję do zdobywania szczytów. Latem zamienia góry na wodę, ciesząc się słońcem i spokojem na desce SUP. Jest również entuzjastką aktywności fizycznej – od dynamicznych zajęć aerobiku po długie spacery wśród leśnych krajobrazów, które pozwalają jej na chwilę wytchnienia.
Prywatnie to szczęśliwa mama dorastającej nastolatki, Łucji, z którą dzieli codzienne radości i wyzwania. Pełna energii, zawsze uśmiechnięta i gotowa na nowe wyzwania – taka właśnie jest Monia!