Stefan Buszczyński. Cierpliwość czy rewolucja

Wybór pism czołowego działacza politycznego i publicysty związanego ze środowiskami demokratycznymi i niepodległościowymi, odgrywającego dużą rolę w dyskusjach politycznych i ideowych w przededniu powstania styczniowego oraz w sporach toczących się po upadku insurekcji, w których zasłynął zwłaszcza jako nieprzejednany polemista i krytyk krakowskich 'stańczyków'.

Wyboru dokonał, opracował, wstępem i przypisami opatrzył Krzysztof Karol Daszyk.

Stefan Buszczyński (1821-1892) - Stefan Buszczyński studia ukończył w Kijowie. W młodości związany był ze środowiskami radykalnymi i spiskowymi, z czasem przeszedł na pozycje bardziej zachowawcze, nie wierząc w powodzenie ruchu zbrojnego, czemu dał wyraz w ogłoszonej w 1862 r. w Paryżu broszurze Cierpliwość czy rewolucja. Niemniej po wybuchu powstania styczniowego zaangażował się w prace powstańcze na Ukrainie. Po powstaniu przez kilka lat przebywał na emigracji. Pod koniec lat 60. przeniósł się do Krakowa. Starał się o docenturę Uniwersytetu Jagiellońskiego, ale jego kandydatura została zablokowana przez środowiska konserwatywne (zwłaszcza Józefa Szujskiego). Niepowodzenie skłoniło go do ponownego upuszczania kraju (mieszkał w Dreźnie i Grazu), do którego wrócił pod koniec życia. Buszczyński był autorem m.in.: Podole, Wołyń i Ukraina. Prawa korony polskiej do tych krajów (1862), La decadence de l'Europe (1867; głośne dzieło, którego czytelnikami byli m.in. Napoleon III i Wiktor Hugo), Ameryka i Europa. Studium historyczne i finansowe z krytycznym na sprawy społeczne poglądem (1876), Rany Europy. Statystyczne fakta etnograficznemi i historycznemi notami objaśnione (pierwodruk po niemiecku jako Die Wunden Europa's, 1875).