Książka „Rzeczy warszawskie” towarzyszy wystawie głównej "Rzeczy warszawskie".
Zawiera wstęp głównego kuratora, dr. Jarosława Trybusia, esej naukowy dr. Magdaleny Wróblewskiej o roli rzeczy w muzeach i ich mikrohistorii składających się na historię miasta, oraz teksty, w których kuratorzy wyjaśniają koncepcje poszczególnych gabinetów i opowiadają historie wybranych rzeczy.
Kostka cukru pozostała po skazańcu w celi X Pawilonu warszawskiej Cytadeli, przechowana przez rodzinę jak relikwia, potrzaskane butle z królewskiej apteki, którym ogień pożarów nadał tęczujący połysk antycznych szkieł, okazałe srebrne zastawy z zamożnych warszawskich domów, płócienny identyfikator, jaki matka wyhaftowała dziecku w czasie oblężenia Warszawy, utrwalane przez artystów widoki miasta pięknego i niepięknego, zrujnowanego i dumnie upamiętniającego swoją odbudowę – setki przedmiotów, z których każdy niesie w sobie część historii Warszawy. Wielkiej Historii, ale też niezliczonych wciąż żywych mikrohistorii: prywatnych, rodzinnych, przekazywanych we wspomnieniach i opowieściach. Dopiero razem splecione, tworzą one wielowarstwową, gęstą, zasupłaną historyczną tkankę miasta.
Rzeczy warszawskie ? niezapomniane, jak słynne zdjęcie autorstwa powstańczego fotografa, ukazujące wybuch pocisku na gmachu Prudentialu 28 sierpnia 1944 roku, i całkowicie zapomniane, jak szydełka do zaciągania kobiecych gorsetów. Nie ofiarowują nam jednej opowieści o dziejach miasta. Odwołują się do emocji, pamięci, wyobraźni, które zdolny jest pobudzić czasem pozornie błahy okruch przeszłości. W ten sposób każdy może zbudować własną historię niezwykłego miasta, jakim jest Warszawa. I poczuć się częścią tej historii.
prof. dr hab. Maria Poprzęcka.
