Procesy czarownic w Polsce w XVII i XVIII wieku

"Procesy czarownic w Polsce w XVII i XVIII wieku" to niezwykła książka poświęcona procesom czarownic na ziemiach polskich.

Na wszystkich kontynentach była (i często nadal jest) powszechna wiara w możliwość wyrządzania zła przy pomocy czarów i złej, mrocznej magii. W zależności od rozwoju cywilizacyjnego, wierzenia te są różne, mają różne natężenie i charakter. Niezależnie jednak od tego, jak nazywali się ludzie, używający czarów na szkodę innych, zawsze wzbudzali emocje, a strach przed diabłem i złymi mocami stanowił przez wieki nieodłączny atrybut cywilizacji chrześcijańskiej. Wierzono w zabobony, jak również skuteczność rzucanych czarów. Była to wiara nie tylko prostego i niewykształconego ludu, ale także elit. Lekarz, niepotrafiący uleczyć pacjenta, zwracał się o pomoc do wiedźmy. Wiedźmy, czyli wiedzące: znachorki, położne, kobiety, które wiedziały więcej, przynosiły ukojenie w bólu i chorobie.

W swej kolejnej znakomitej książce "Procesy czarownic w Polsce w XVII i XVIII wieku" Bohdan Baranowski przedstawia obraz polowań na czarownice w okresie, kiedy chęć ich unicestwiania zawładnęła społeczeństwem w sposób szczególny. Mówi o czasach, kiedy nawet przez rzuconą mimochodem plotkę można było trafić przed sąd. Opisuje rozprzestrzenianie się fali procesów o czary. O czary posądzane były chłopki i mieszczki, szlachcianki - poprzez urodzenie - wolne były od podejrzeń. Wiedzące łatwo było podejrzewać o niecne zamysły, w końcu ich wiedza przekraczała powszechną - od znajomości ziół do ponurych procesów domniemanych wspólniczek diabła, droga nie była długa. Specjalne sądy na podstawie prób (np. próby wody) ustalały, czy podejrzana kwalifikuje się do dalszych procedury, tortur i egzekucji - i zazwyczaj kwalifikowała się, a po procesie kat wymierzał podsądnej krwawą i bolesną karę.

Treść książki wzbogacają liczne ciekawostki obyczajowe. Stanowi ona zasadniczo jedyne tak kompleksowe ujęcie tematu czarów i czarownic w języku polskim, które do dziś przywoływane jest przez badaczy z całego świata.

Autor, Bohdan Baranowski, był historykiem, orientalistą i regionalistą, opublikował 35 książek, około 300 opracowań historycznych. Zajmował się dziejami wsi polskiej, życia codziennego jej ludności, obyczajami i religijnością.