Myślenie krytyczne w szkole Tadeusza Gadacza jest książką w drodze. Oto profesor filozofii, znany z wielu ważnych wystąpień na polu uprawianej przez siebie dyscypliny naukowej, wychodzi poza jej obszar macierzysty z ważnym przesłaniem, z gestem zapraszającym młodych ludzi do rozmowy. Książka po to została napisana. Jest ze swej istoty i od Platona, i od Sokratesa. Wierzy w siłę dialogu z mistrzami myślenia wszystkich epok oraz w majeutyczną moc dochodzenia do prawdy i wyzbywania się w procesie jej poszukiwania (wędrówka nie ma końca, choć ma niezwykle ważne miejsca opalizacji ważnych sensów) napotykanych błędów.
Jest w książce również Tischnerowskie przekonanie o tym, że istotą ludzkiego istnienia winno być spotkanie z Innym. Poznanie twarzy Innego. Wspólne odnajdywanie istotnych sensów, fundamentów naszego tutaj istnienia. Jednym z warunków powodzenia owych działań jest ćwiczenie się w sztuce myślenia: dobrego, spójnego, pełnego dobrej woli. Ten, kto o tym zapomniał lub jeszcze nie wie, jakie są nasze w tym względzie powinności, w książce Tadeusza Gadacza znajdzie osobisty obszar anamnezy. Źródło wielu bodźców w ćwiczeniu się w myśleniu to znaczy w dochodzeniu do źródeł bycia człowiekiem i obywatelem.
I choć wspomniany gest, rodzaj istotnej mentalnej aktywności, nazwano myśleniem krytycznym, nie jest ono, nigdy zresztą nie było, aktem negatywistycznym, podważającym istniejące status quo dla samej zasady podawania wszystkiego w wątpliwość i czerpania z tego osobliwej przyjemności. Wręcz przeciwnie myślenie krytyczne jest zaproszeniem do okrągłego stołu debaty; bez ukrytych pułapek, przyszykowanych myślowych zapadni czy też maskowanych pozorem złych intencji. Tu liczy się zupełnie coś innego: uczciwe, niebojące się niewygodnych pytań, prostolinijne, bazujące na kulturze myślenia odważnego, ale i ceniącego reguły logiki, zmierzanie do ustaleń stojących w świetle rozumnych prawideł wnioskowania.
Książka Profesora Tadeusza Gadacza zaprasza do takich właśnie rozmów. Jest w realiach polskiej szkoły niezwykle przydatnym narzędziem do tego, by na nowo odbudowywać zasady godziwego myślenia, a więc także godziwego życia. Oprócz starannie wybranych wątków związanych z tradycją dobrego rozumowania znajdziecie tu Państwo również wiele kwestii do samodzielnej pracy. Tylko taki rodzaj zajęć i ćwiczeń intelektualnych przynosi pożytki, daje narzędzia do myślenia skutecznego we wszystkich właściwie obszarach ludzkiego poznania. Pytania, które znajdziecie w kolejnych rozdziałach, są zaproszeniem do rozmowy; ich wybór zależy tylko od Was i dlatego rzecz cała jest zbiorem wielu dróg i ścieżek. Plan owych wędrówek zależy także tylko od Was. Pytania do poszczególnych rozdziałów przygotował polonista, zaproszony przez Autora i Wydawcę do współpracy. Jest w tym projekcie jak widać praktycznie użyty wymiar dialogu; rozmowy o ważnych sprawach przez ludzi z różnych środowisk, także tych, które etos nauczyciela szkół nieuniwersyteckich mają na względzie.
Zapraszamy do lektury. Dajmy sobie prawo do krytycznego myślenia. (Mariusz Kalandyk)
