Antologia radzieckiej science fiction, prezentująca jej dokonania od lat 20. po upadek ZSRR. Zebrano w niej po jednym opowiadaniu najbardziej reprezentatywnych dla rozwoju fantastyki w ZSRR autorów. Całość opatrzona obszernym wstępem i omówienie, a także rysem historycznym autorstwa Wojtka Sedeńki.
Podział na rosyjską fantastykę przed/po 1992 wydaje się oczywisty z kilku względów. Fantastyka radziecka i współczesna rosyjska dość znacznie różnią się tematyką. Wtedy dominowała science fiction, utopie, obecnie doszła fantasy, militarna sf, tzw. bojewiki, charakterystyczne dla tamtego rynku, a ostatnio coraz mocniejszy jest segment grozy i horroru. Wielu autorów debiutujących i odnoszących sukcesy w czasach sowieckich właściwie zakończyło pisarskie kariery do końca XX wieku, ich ostatnie książki, np. Borysa Strugackiego, Jewgienija Gulakowskiego czy Kira Bułyczowa nie odnosiły już wymiernych czytelniczych sukcesów, choć miały swoich wiernych czytelników. Wolny rynek spowodował zalanie księgarń fantastyką, i do Rosji dotarła moda na cykle powieściowe czy kreowanie mód czytelniczych przez tworzenie tzw. projektów (vide Metro Głuchowskiego).
Omawiając pokrótce w tym szkicu sylwetki pisarzy fantastów, ze zdumieniem odkryłem, jak wielu z nich było represjonowanych i szkalowanych, więzionych przez system komunistyczny. Nie wszyscy znaleźli się w gułagach, jak choćby Sniegow, ale mieli zakaz druku, byli rozdzielani z rodzinami, stawiano im zarzuty bycia wrogiem narodu. Tylko nieliczni z obecnych w tej antologii byli pupilami władzy.
Ze wstępu
Zawartość:
Aleksander Grin Zdarzenie na ulicy Psa
Aleksander Bielajew Człowiek, który nie śpi
Michaił Bułhakow Psie serce
Wiktor Saparin Ostatni dorożkarz
Siergiej Sniegow Skok nad przepaścią
Iwan Jefremow Cień przeszłości
Ariadna Gromowa Bardzo dziwny świat
Arkadij i Borys Strugaccy Stan alarmowy
Władimir Sawczenko Druga wyprawa na Dziwną Planetę
Aleksander Szalimow Ostatni z Atlantydy
Walentyna Żurawlowa Astronauta
Władimir Michajłow Admirał nad polaną
Kir Bułyczow Ostatnie sto minut
Dymitr Bilenkin Miasto i wilk
Olga Łarionowa Tworzenie światów
Sewer Gansowski Dzień gniewu
Ilja Warszawski W kosmosie
Michaił Puchow Przypadkowe następstwo
Anatolij Dnieprow Formuła nieśmiertelności
Roman Jarow Drugie stadium
Aleksander Kołpakow Alfa Eridana
Wiktor Kołupajew Śpieszę na spotkanie
Isaj Łukodianow, Jewgienij Wojskunskij Na skrzyżowaniach czasu
