Historia Persji. Tom 3

Trzeci tom ?Historii Persji? obejmuje okres od pojawienia się na scenie politycznej w XIV w. tureckiego rodu Safawidów, przywódców szyickiego zakonu Kyzyłbaszy, później założycieli dynastii, która w XVI w. odbudowała, po kilku stuleciach państwowego i dzielnicowego rozbicia, państwo perskie w jego dzisiejszych granicach. Persja, jako nowo powstałe państwo, dzięki politycznym talentom pierwszych Safawidów w ciągu kilku dekad ugruntowała swoją pozycję i stała się, po przeprowadzeniu na przełomie XVI i XVII w. szeregu reform w administracji i przebudowie perskiego społeczeństwa, na tyle silnym państwem, że mogła stanąć w szranki z Turcją Osmańską i Rosją jako ich równorzędny partner. Oba te stulecia to złoty okres w dziejach Persji, ale na przełomie XVII i XVIII w. następuje polityczne i gospodarcze załamanie, tak że w XVIII w. państwu grozi rozbiór między Rosję, Turcję i najeźdźców z Afganistanu. I chociaż do tego nie doszło, Persja nie odzyskała już dawnej świetności. W XIX stuleciu kraj staje się obiektem infiltracji zachodniego kapitału. Głównymi konkurentami były Rosja i Wielka Brytania. Tylko rywalizacji tych potęg o wpływy Persja zawdzięcza, że jako jeden z niewielu krajów azjatyckich zachowała niepodległość. W okresie między dwoma wojnami światowymi Persja modernizowała się pod rządami Rezy Szaha. Proces ten zahamowała II wojna światowa i okupacja przez wojska alianckie i radzieckie. Tom zamykają wydarzenia z tego właśnie okresu. Bogdan Składanek jest profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Warszawskiego, wykładowcą historii Iranu na Wydziale Orientalistycznym UW, autorem wielu publikacji na temat średniowiecznej Persji.