GO „Polesie” Dywizja „Brzoza” red. Andrzej Wesołowski, tom 6
Tom 6. Dywizja Brzoza – dowództwo, artyleria, jednostki samodzielne
Dwoma tomami materiałów na temat dywizji „Brzoza”, który oddajemy do rąk Czytelników, Wydawnictwo Tetragon rozpoczyna reedycję źródeł do dziejów Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie”. Cztery części tego wydawnictwa ukazały się w latach 2013–2015.
Reedycja jest odpowiedzią na liczne głosy o potrzebie kontynuacji tej serii, jak również reakcją na sygnały o niedostępności tomów wcześniejszej edycji, bowiem jedynie znikoma część pierwotnego nakładu trafiła do rąk indywidualnych czytelników, a większość rozesłano do instytucji i jednostek wojskowych oraz archiwów i bibliotek naukowych.
Nowa edycja materiałów do dziejów SGO „Polesie” zostanie rozszerzona. W każdym tomie pojawią się nowe relacje, które udało się odszukać już po ukazaniu się pierwszego wydania. Ponadto każdy tom będzie zawierał obszerniejszy niż dotąd wstęp, będący formą merytorycznego wprowadzenia, zilustrowanego licznymi mapami i szkicami sytuacyjnymi. Jego rolą będzie również ukazanie nowych ustaleń faktograficznych, biorąc pod uwagę fakt, że podstawowe pozycje traktujące o dziejach SGO „Polesie” powstały kilkadziesiąt lat temu (opracowanie Ludwika Głowackiego w 1966 r., a analityczna monografia pióra Jana Wróblewskiego w 1989 r.). Od tego czasu znacznie poszerzyła się baza źródłowa do dziejów SGO „Polesie”. Zwiększył się istotnie zasób źródeł polskich, a także materiałów strony przeciwnej, zarówno Armii Czerwonej, jak i Wehrmachtu.
Tom 6 i 7 poświęcone są w całości dziejom dywizji „Brzoza”. Edycja została znacznie powiększona – zawiera ogółem 174 relacje i wspomnienia, co oznacza, że dodano 48 nowych tekstów. Ich autorami jest łącznie 161 osób (w pierwszym wydaniu – 115).
Zdecydowana większość materiałów nie była dotąd publikowana. Materiały prezentowane w wydawnictwie pochodzą z zasobu Instytutu Historycznego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie oraz Wojskowego Instytutu Historycznego – Centralnego Archiwum Wojskowego w Warszawie, a także zbiorów prywatnych.
Obie części wydawnictwa zostały wzbogacone ikonografią zawierającą sylwetki żołnierzy SGO „Polesie”, zdjęcia sytuacyjne oraz reprodukcje wybranych dokumentów. Większość zdjęć pochodzi z zasobu CAW, a część ze zbiorów prywatnych Jana Widlickiego, Jacka Furmańczyka, Romana Baranieckiego z Kanady, a także innych osób, którym składamy serdeczne podziękowania za ich udostępnienie.
Publikację materiałów do dziejów dywizji „Brzoza” kończy aneks odnoszący się do działań niemieckich przeciwko SGO „Polesie”. Zawiera on fragment dziennika działań XIV korpusu armijnego z okresu jego walk z oddziałami gen. Kleeberga oraz opracowanie przedstawiające działania 13 DPZmot w tym okresie, oparte na dzienniku wojennym tej dywizji.
